حفاظت از تجهیزات برای اطمینان از ایمنی و در عین حال صرفه جویی در هزینه‌های تعمیر و تعویض ضروری است. یکی از راه‌های محبوب برای محافظت از مخازن، تجهیزات فرآیند و لوله‌ها استفاده از پوشش‌های محافظ مانند «رابرلاینینگ» است. پوشش لاستیکی (Rubber Lining) از سال 1929 و زمانی که متخصصان متوجه شدند که این متریال برای محافظت از مخازن ذخیره سازی فولاد عالی است، وارد بازار شد.
رابرلاینینگ یا پوشش لاستیکی یک متریال محبوب است زیرا می‌تواند در برابر سایش و کاربردهای خورنده مقاومت کند. این غشای لاستیکی محافظ به کاهش خرابی تجهیزات و هزینه‌های تعمیر و نگهداری کمک می‌کند. پوشش لاستیکی دارای خواص است که آن را به گزینه‌ای عالی برای یک پوشش محافظتی عالی تبدیل می‌کند.
خواص رابرلاینینگ
مزایای اصلی پوشش لاستیکی مقاومت بالای آن در برابر مواد شیمیایی خورنده و ساینده مانند اسیدها، قلیاها، آب نمک، محیط‌های شات بلاست و غیره است. علاوه بر این، پوشش لاستیکی مزایای دیگری از جمله کاهش نویز و لرزش، عایق الکتریکی و حرارتی را ارائه می‌دهد. پوشش لاستیکی در داخل مخازن، شیرها، لوله‌ها و تجهیزات مشابه استفاده می‌شود تا خطرات آلودگی، شوک، اشتعال یا انفجار را به محتویات اصلی به حداقل برساند.
هدف از پوشش لاستیکی محافظت از مخازن و لوله‌ها در برابر خوردگی یا آسیب‌های فرسایشی و افزایش طول عمر آنهاست. روکش لاستیکی در کاربردهای مختلفی مانند بخش‌های شیمیایی، معدن، کود، الکتروشیمیایی، فولاد، حمل و نقل و محیط زیست استفاده می‌شود. با استفاده از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها، پوشش لاستیکی در ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود تا در شرایط مختلف صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.
سایر خواص مفید پوشش لاستیکی عبارتند از:
- عدم تغییرپذیری در اندازه و شکل
- محافظت از ضربه، انفجار، سر و صدا و لرزش (به دلیل قابلیت میرایی)
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- انعطاف پذیری و کشش بالا
- مقاومت در برابر سایش
- توانایی به عنوان یک عایق حرارتی
- قابلیت اتصال به سطوح فلزی و بتنی
- صرفه جویی در مواد اولیه و هزینه‌های ساخت
- صرفه جویی در هزینه‌های حمل و نقل
- دارای سیستم تقویتی غیر خورنده
- سازگار با انواع رزین مانند رزین اپوکسی، پلی آستر و غیره
انواع رابرلاینینگ
پوشش لاستیکی به طور کلی به دو دسته اعم از طبیعی و سخت تقسیم می‌شود. هر دو نوع پوشش طبیعی و سخت برای ساخت انواع مختلف پوشش لاستیکی استفاده می‌شوند.
رابرلاینینگ نرم طبیعی
این نوع لاستیک‌ها دارای ویژگی‌هایی مانند سختی کم، حالت ارتجاعی بالا و انعطاف پذیری هستند. آن‌ها آسترهای مقاوم در برابر سایش هستند که به جذب و دفع ضربه نیروهای ساینده کمک می‌کنند. این لاستیک‌ها برای پوشش مخازن دوغاب، پوشش لوله، پوشش پمپ و غیره مناسب هستند. پوشش‌های لاستیکی نرم طبیعی نیز برای مخازن ذخیره سازی جهت مقاومت در برابر اسید هیدروکلریک و محلول‌های سولفوریک استفاده می‌شوند.
رابرلاینینگ سخت
آسترهای لاستیکی به دلیل انعطاف پذیری خوب و مقاومت در برابر ضربه در برابر مواد شیمیایی مقاوم هستند. برخی از رابرلاینینگ‌های سخت مبتنی بر گرافیت هستند که در دماهای بالا مقاومت شیمیایی خوبی دارند. برخی دیگر پوشش‌های لاستیکی ولکانیزه با بخار اگزوز هستند که برای پوشش ظروف مناسب کاربرد دارند که با بخار تحت فشار قابل پخت نیستند. روکش‌های لاستیکی سخت برای مخازن ذخیره سازی، راکتورها، کارخانه‌هایی که از فرآیند غشای تبادل یونی استفاده می‌کنند، مناسب هستند.
اما برخی دیگر از انواع پوشش لاستیکی و کاربردهایش را می‌توان به انواع زیر تقسیم کرد:
- کلروبوتیل/بروموبوتیل: مقاومت در برابر آب و هوا / ازن، محلول‌های هیپوکلریت سدیم، محلول های اسید/ سودآور در دماهای بالا
- مونومر اتیلن پروپیلن دی ان (EPDM): محلول‌های اکسید کننده، مقاوم در برابر آب و هوا/ازن و محلول‌های خاص در دماهای بالا
- بونا نیتریل: هیدروکربن‌های آلیفاتیک، مقاومت در برابر سایش و حرارت
- نئوپرن: خواص فیزیکی خوب، مقاومت در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) و ازن
کاربردهای رابرلاینینگ
در زمانی که نیاز دارید از لوله‌ها و مخازن خود در برابر مواد ساینده یا خورنده از جمله دوغاب معدنی، اسیدها، آب نمک، مایعات خورنده و دود محافظت کنید، رابرلاینینگ عالی خواهد بود. به همین دلیل می‌توان از این متریال در کارخانه‌های شیمیایی، نیروگاه‌ها، کارخانه‌های فولاد و معادن استفاده کرد. پوشش لاستیکی به حداقل تعمیر و نگهداری و خرابی نیاز دارد.
از این پوشش برای محافظت در برابر مواد ساینده یا مواد معدنی نیز استفاده می‌شود. همچنین پوشش لاستیکی از فولاد و سایر مواد در برابر سایش محافظت می‌کند. علاوه بر این، رابر زمانی مفید است که نیاز به آب بندی محکم برای آب یا گاز باشد. مهر و موم‌های لاستیکی حتی در سخت‌ترین محیط‌ها نیز موثر هستند. پوشش‌های لاستیکی همچنین می‌توانند با خواص ضد الکتریسیته ساکن ساخته شوند تا مقاومت الکتریکی را فراهم کنند.
به طور کلی، پوشش لاستیکی به عنوان پوشش محافظتی در کاربردهای زیر استفاده می‌شود:
- مخازن ذخیره اسید کلریک
- مخازن ذخیره آب ژاول یا هیپو کلریت سدیم
- مخازن ذخیره اسید سولفوریک رقیق
- مخازن ذخیره اسید فسفریک
- مخازن ذخیره اسید نیتریک
- مخازن ذخیره قلیایی نظیر سود سوزآور یا کاستیک سودا
- مخازن حمل مواد خورنده
- مخازن تصفیه آب صنعتی
- مخازن ذخیره میکس بد (Mixed Bed)
- مخازن شست شو و احیای رزین
- مخازن ذخیره آنیون و کاتیون
کلام آخر
پوشش لاستیکی در سیستم‌های لوله کشی و مخازن برای ذخیره سازی و انتقال اسیدها و قلیاها و همچنین در سیستم‌های خنک کننده آب شور، گوگردزدایی، محفظه پمپ‌ها و همزن‌ها استفاده می‌شود. چه نیاز به میرایی صدا و لرزش یا محافظت در برابر سایش مکانیکی داشته باشید و چه به مقاومت خوردگی بالا، رابرلاینینگ می‌تواند راه حل مناسبی برای کاربرد مختلف باشد. پوشش لاستیکی همچنین عمر مفید تجهیزات را افزایش می‌دهد و مقرون به صرفه است. پس مهم است به کیفیت ساخت رابرلاینینگ و اجرای صحیح آن توجه ویژه داشته باشید.
